Kolesterol ldl, kolesterol hücre yapımı için gerekli olan, enerji ve hormon üretiminde vücut tarafından kullanılan balmumuna benzer yapıda bir yağ olarak tarif edilebilir. Vücut ihtiyacı karşılayacak şekilde kolesterol üretmektedir. Bununla birlikte tüketilen gıdalar tarafından da vücuda kolesterol alınmaktadır. Kolesterol fazlası LDL yani kötü kolesterol olarak tanımlanır.
Vücutta fazla olan kolesterol belli bir süre sonra damarlarda birikerek plak oluşumuna yol açar. Tek başına bir hastalık olarak kabul edilmez, fakat damarları olumsuz etkileyerek kalp-damar hastalıkları başta olmak üzere hayati risk oluşturan hastalıklara sebep olabilir.
Kolesterol LDL kaç olmalıdır?
Kolesterol ldl düzeyi kişinin yaşı, cinsiyeti, yaşam tarzı ve vücut sağlığına göre farklı değerlerde olabilir. Fakat mümkün olduğu sürece 100 mg/dl altında tutulmalıdır. LDL kolesterol yükseldikçe ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kalp ve damar hastalıkları riskini arttıran LDL atardamar çeperinde kolesterolün birkmesine yol açar. Çeperde biriken kolesterol ufak damarlarda kan akışının bozulmasına sebep olur. Kalp problemi yaşayan kişilerin kolesterol LDL düzeyi 100 mg/dl altında olmalıdır. Kalp hastaları için ideal oran 70 mg/dl'nin daha altıdır.
Kolesterol LDL yüksekliği neden olur?
Yanlış beslenme: Aşırı doymuş yağ tüketimi kolesterol LDL yüksekliğine sebep olur. Doymuş yağlar daha çok hayvansal gıdalar tarafından vücuda alınır.
Tereyağı, margarin, kızartılmış gıdalar, süt, yumurta, yağlı kırmızı et, peynir gibi hayvansal ürünler, katı bitkisel yağlar doymuş yağ oranı yüksek gıdalar arasındadır.
Sigara kullanımı: İçeriğinde nikotin bulunan tütün mamulleri damar çeperine hasar verebilir. Bu hasar ldl'nin damar çeperine yapışmasına sebep olur. Yapışan kolesterolün yerine vücut yenisini üretmek için ayrı bir çaba sarf eder. Bu nedenle de LDL yüksekliği oluşabilir. Sigara bu olumsuzlukları sebebiyle inme ve kalp krizi gibi ciddi sorunlara yol açabilir.
Aşırı kilo: LDL parçacıkları kolesterol haricinde trigliserit de taşır. Çok kilolu olmak vücutta trigliserit oranını arttırarak iyi kolesterolün düşmesine sebep olur. Fazla trigliseriti taşıyabilmek için vücut LDL üretimini arttırır. Bu sayede hdl azlığı yaşanarak LDL kolesterol yükselir.
Hareketsiz yaşam tarzı: Hareketsiz bir yaşam tarzı, egzersiz yapmamak gibi nedenler kolesterol ldl'nin artmasına yol açabilir.
Yaş ve cinsiyet: Normal bir insan 20 yaşını geçtikten sonra vücutta doğal şekilde LDL kolesterol artmaya başlar. Bu nedenle erkekler 50 yaşını geçtikten sonra kolesterol seviyesine çok dikkat etmelidir. Kadınlarda erkeklere nazaran kolesterol seviyesi daha düşüktür. Ancak menopoz döneminde kolesterol artmaya başlayarak erkeklere yakın seviyeye ulaşabilir.
Metabolik sendrom: Bel bölgesinde fazla yağlanma, diyabet, hipertansiyon kolesterol seviyesinin artmasına yol açabilir. Metabolik sendrom, tip 2 diyabet hastalığı, polistik over sendromu, karaciğer ve böbrek hastalığı, alkole bağlı olnmayan karaciğer yağlanması, hareketsizlik, obezite gibi durumlarda ortaya çıkabilir.
Genetik: LDL kolesterolün yüksek olması bazen genlerle alakalı da olabilir. Aile içinde LDL kolesterol yüksekliği varsa kişide gelişme olasılığı oldukça yüksektir.
Stres: Yapılan çalışmalara göre yaşanan yoğun stres ve duygu bozukluklarının kolesterolün yükselmesine yol açtığına dair sonuçlara ulaşılmıştır.
Kolesterol LDL düşüklüğü nedir?
Kötü kolesterol olarak tanımlanan LDL kolesterolün vücutta bazı fonksiyonları vardır. Ldl'nin düşük olması iyiye işaret etse de bazı durumlarda bir sorunun habercisi de olabilir. 40 mg/dl'nin altında olan LDL kolesterol için düşük düzeyde denebilir. Parkinson hastalığı, karbonhidrat yoksunu diyet LDL kolesterolün çok düşmesine sebep olabilir. LDL kolesterolün düşmesi, depresyon, bazı kanser hastalıkları, beyin kanaması, felç, gebelerde düşük ağırlıklı bebek ya da prematüre bebeklere yol açabilir.
