Kolesterol neden yükselir, kolesterol vücudun yapı taşı olan hücrelerde ve hücre zarında olan ve gerekli bir maddedir. Kandaki yağ molekülleri proteinlere bağlı şekilde taşınır ve tüm organlara dağıtılır. Her ne kadar gerekli olsa da kolesterolün yüksekliği de zararlıdır. Fakat kolesterolün HDL ve LDL diye bilinen türleri bulunmaktadır.
Bunların biri iyi, diğeri kötü kolesterol olarak tanımlanır. İyi kolesterol olan HDL yüksekliği yararlı olurken, kötü kolesterol olan LDL yüksekliği son derece zararlıdır. LDL yüksek olduğunda damarlarda birikerek daralmalara neden olur, HDL düşük olduğunda kalp hastalıklarının oluşması kolaylaşır. Damarlardaki daralmada pıhtının gelmesiyle birlikte damar tıkanır ve kalp krizi, inme gibi ciddi sorunlar oluşabilir.
Kolesterol ne zaman ölçülmelidir?
20 yaşın üzerindeki kişilerin kolesterol seviyelerini ölçtürmesi tavsiye edilmektedir. Değerler normal çıktığında, bu testler 5 yılda bir tekrarlanmalıdır. Ancak ailede kalp hastalığının olması, kişinin yeterince spor yapmaması, beslenmesine dikkat etmemesi halinde 1-2 yılda bir kolesterol değerlerine bakılmalıdır. Çünkü kolesterol yüksekliği sinsi bir şekilde ilerler ve belirti vermez. Belirti verdiğinde genellikle damarlar tıkanmış olur. Kişi kalp krizi gibi önemli bir sorunla karşı karşıya kalabilir. Bazı kişilerin cilt ve göz bebeklerinde bazen hafif sarı renkle birlikte belirti verebilir. Ancak herkeste bu belirti görülmeyeceğinden, mutlaka belirli aralıklarla kolesterol ölçümü yapılmalıdır.
Kolesterol neden yükselir?
Vücutta kolesterolün yükselmesinde ve düşmesinde çok sayıda faktör etkili olabilir. Vücutta üretilen kolesterol seviyesi tüketilen besinler dışında, genler tarafında da belirlenir. Yüksek kolesterol değerleri kişiye anne ve babasında kalıtsal olarak da geçebilir. Kolesterol yükselmesini etkileyen diğer faktör yanlış beslenme düzenidir. Gıdalar içindeki iki besin grubu vücutta kolesterol seviyesinin yükselmesine neden olur. Bu besin grupları hayvansal besinlerdeki doymuş yağlar ile sadece hayvansal besinlerdeki kolesterol seviyesidir.
Kolesterolün yükselmesinde hareketsiz bir yaşam tarzının olması ve sigara kullanma alışkanlığının olması da etkili olur. Kötü kolesterolün yükselmesinde stres ve sinirlilik hali de etkili olmaktadır. Aynı zamanda insülin direncinin olması, polikistik over sendromu, erken menopoz, guatr hastalığı, hipotiroidi, şeker hastalığı, tiroit tembelliği gibi sorunlarda kötü kolesterolün yükselmesine uygun ortam hazırlar. Bu yüzden kişilerin risk faktörlerini taşıması halinde, kendilerine daha fazla dikkat etmesi, gereken tedavileri yaptırması tavsiye edilir.
Kolesterol yüksekliğinde neler yapılır?
Kolesterol yüksekliğinde kişinin uyguladığı diyete rağmen değerler düşmediğinde, ilaç tedavisiyle kolesterolün düşürülmesi gündeme gelir. Fakat ilaç tedavisi kişide yaşam boyu uygulanacak bir çözümdür. Bu nedenle kolesterolü düşürmek için bazı önlemlerin alınması gerekir. Bu önlemlerle birlikte ilaç tedavisi uygulanırsa, kişinin yaşamı boyunca ilaç kullanmasına gerek kalmaz. Sağlıklı yaşamak için, beslenme ve yaşam alışkanlıklarının değiştirilmesi gerekir. Bol miktarda sebze ve meyve tüketilmesi, sigaranın bırakılması, alkolün azaltılması, spor yapılması gerekir. Kişilerin öncelikle ideal kilosuna ulaşması gerekir. Böylece kolesterol yüksekliğinden korunmak mümkün olabilir.
